धलाई ज़िला
Dhalai district
मानचित्र जवनेम धलाई ज़िला Dhalai district हाइलाइटेड हय
सूचना
राजधानी : अम्बासा
क्षेत्रफल : 2,312 किमी²
आबादी(2011):
 • घनत्व :
3,78,230
 164/किमी²
उपविभागन कय नांव: विधान सभा सीटें
उप विभागन कय गिनती: ?
खास भाषा कुल: कोक बोरोक, बंगाली


धलाई भारतीय राज्य त्रिपुरा कय एक जिला होय। जिले कय मुख्यालय अम्बासा अहै। ई जिला प्राकृतिक सुंदरता के बरे प्रसिद्ध अहै। धलाई कय जादातर क्षेत्रफल पर्वतों और जंगलों से घिरा अहै। मनु, धलाई अउर कोवाई हियाँ कय प्रमुख नदियां अहैं। धलाई स्थित देई प्रमुख ऊंचे पर्वत पुरुब मा लांगथिराई अउर पश्चिम मा अथारमुरा अहै। लांगथिराई मंदिर अउर कमलेश्‍वरी मंदिर हियाँ कय खास आकर्षक केन्द्रऽन् मा से अहैं। काफी संख्या मा प्रकृति-प्रेमी हियाँ आउब पसंद करत हैं।[१][२]

राज्य कय जनसांख्यिकीसम्पादन

समूह जनसंख्या
कुल 3,07,868
पुरुष 1,59,095
स्त्रियां 1,48,773
शहराती 18,867
ग्रामीण 2,89,001
अनुसूचित जाति 1,66,326
अनुसूचित जनजाति 49,817

खास आकर्षणसम्पादन

सरकारी संग्रहालयसम्पादन

त्रिपुरा गर्वमेंट संग्रहालय पर्यटकऽन्, विद्यार्थियऽन्, जनता अउर शोधकत्ताओं आदि सब का राज्य के भूतकाल अउर वर्तमान संबंधी इतिहास अव परम्परा कय जानकारी प्रदान करत है। हियाँ प्रदर्शित जादातर मूर्तियां काफी पुरानि अहैं। हियाँ मौजूद प्रतिमाएं उदयपुर, पिलक, जोलईबरी अउर त्रिपुरा के अन्य जगहऽन् से मिली अहैं। एहके अलावा पिलक द्वारा प्राप्त सभी मूर्तियों कै संग्रह काफी सुंदर अहै। ई हिन्दू अउर बौद्धों कै परम्परा कय मिश्रण अहै। ई अपनी शैली अउर विभिन्न विषयवस्तु के बरे अपने आप मा प्रसिद्ध है।

अगरतलासम्पादन

अगरतला मा खास आकर्षण केन्द्र उज्‍जौन्ता पैलेस, राज्य संग्रहालय, जनजातीय संग्रहालय, सुकान्ता एकेडमी, एम.बी.बी. कॉलेज, लक्ष्मीनारायाण मंदिर, उमा महेश्‍वर मंदिर, जगन्नाथ मंदिर, बेनुबन बिहार, गेडु मीन मस्जिद, मलांच निवास, रविन्द्र कनान, पुरबाशा, हस्तशिप केन्द्र, चौदहवां देवी मंदिर, चर्च आदि अहैं।

उज्जयंता पैलेससम्पादन

अगरतला स्थित उज्जयंता पैलेस एक शाही महल होय। ई महल एक वर्ग किलोमीटर के दायरे मा फइला अहै। एह महल कय निर्माण महाराजा राधा किशोर मानिक सन् 1899-1901 ई. के दौरान करवाये रहें। महल मा खूबसूरत टाइल, लकड़ी कय जादातर काम अउर दरवाजन पय खूबसूरत हस्त कला कीन गय अहै। एह महल का विशाल मुगल गार्डन कय शैली मा तैयार कीन गा अ। उज्जयंता महल कय वास्तुकला काफी आकर्षक अहै। एहके अलावा महल मा तीन ऊंच गुम्बद अहैं।

लांगथिराई मंदिरसम्पादन

लांगथिराई भगवान शिव कय नाम आय। माना जात है कि भगवान शिव अपने कैलाश यात्रा के दौरान लॉगथिराई पर्वत पय थोड़ी देर अराम केहे रहें। ई मंदिर यही पर्वत पय अहै। लॉगथिराई कय मतलब गहरी घाटी भी होत है। ई मंदिर अगरतला से 102 किलोमीटर की दूरी पय राष्ट्रीय राजमार्ग 44 पर स्थित अहै। प्रकृति-प्रेमियों के बरे ई बिल्कुल उचित जगह अहै। ई खूबसूरत जगह पय स्थित लांगथिराई मंदिर पय हजारन की संख्या मा लोग आवत हैं।

कमलेश्‍वरी मंदिरसम्पादन

कमलेश्‍वरी काली माई का एक दूसर नाम आय। ई मंदिर कमलपुर शहर के बीचौ बीच स्थित अहै। कमलेश्‍वरी मंदिर अंबासा से लगभग 35 किलोमीटर अउर अगरतला से 122 किलोमीटर दूर अहै।

आवागमनसम्पादन

वायु मार्ग

सबसे नगीच हवाई अड्डा सी.ए अगरतला अहै। अगरतला से धलाई 64 किलोमीटर की दूरी पय स्थित अहै।

रेल मार्ग

सबसे नगीच रेलवे स्टेशन कुमारघाट अहै।

सड़क मार्ग

धलाई सड़कमार्ग से त्रिपुरा भारत के कइव खास शहरऽन् से जुड़ा अहै।

इहौ देखैंसम्पादन

बाहरी कड़ियाँसम्पादन

सन्दर्भसम्पादन

  1. "Four new districts, six subdivisions for Tripura". CNN-IBN. 26 October 2011. अभिगमन तिथि 10 April 2012.
  2. "Tripura Gazette - Creation of New Khowai district" (PDF). अभिगमन तिथि 24 January 2019.